De deelstaat Baden-Württemberg is met zijn houtbouwoffensief reeds een geëngageerde weg ingeslagen naar klimaatvriendelijk bouwen met hout. Vooral Freiburg im Breisgau geldt als een vroege pionier in ecologisch bewustzijn. Zeven volledig uit hout opgetrokken verdiepingen vormen hier nu een nieuwe mijlpaal, die in Duitsland nog nauwelijks gerealiseerd werd. De nieuwbouw van Duitslands eerste FSC-gecertificeerde gebouw toont aan hoe vroeg gecoördineerde planning, prefabricatie en de juiste keuze van componenten kunnen bijdragen tot een slim totaalconcept voor wonen, kinderopvang en handel. GUTEX Pyroresist houtvezelisolatieplaat, die voldoet aan de brandveiligheidseisen voor een vlamvertragend isolatiemateriaal en consequent het ecologische basisconcept doortrekt in het project "Buggi 52", speelt hierbij zijn rol.
Bouwplaat | |
|---|---|
| Project | Woongebouw met kinderdagverblijf "Buggi 52", Freiburg im Breisgau |
| Eigenaar | IG Klösterle |
| Architectuur | Weissenrieder Architecten BDA, Freiburg im Breisgau |
| Projectontwikkelaar | Sutter3 |
| Houtbouw | Holzbau Bruno Kaiser GmbH, Bernau in het Zwarte Woud |
| Statica houtbouw | De houtbouwingenieurs, Titisee-Neustadt |
| Gutex-producten | Gutex Pyroresist wand |
| Foto's | Martin Granacher / Gutex |
In der Bugginger Straße 52 am Else-Liefmann-Platz im Freiburger Stadtteil Weingarten entstand anstelle eines eingeschossigen Supermarktes aus den 1960er Jahren ein zukunftsweisendes Projekt, das den Holzbau auch für mehrgeschossige Gebäude zu einer wahren Alternative gegenüber konventionellen Bauweisen werden lässt. Weissenrieder Architekten planten im Auftrag der Eigentümer IG Klösterle und auf Grundlage eines gemeinwohl- und ökologisch orientierten städtebaulichen Konzepts das besondere Nachverdichtungsprojekt. Denn die Konstruktion von sieben Geschossen oberhalb des massiven Sockels ist inklusive den Erschließungskernen für Treppen und Aufzüge in Holz errichtet, genauer in größtenteils vorgefertigter Holztafelbauweise. Die Ausführung übernahm das Unternehmen Holzbau Bruno Kaiser GmbH. Für die tragenden Deckenbauteile kamen materialeffiziente Brettsperrholz-Elemente von Lignotrend zum Einsatz, die zwischen den Wohnetagen für außerordentlich guten Schallschutz sorgen. Beide Unternehmen sin
Nicht nur im Quartier zieht das bis knapp unterhalb der Hochhausgrenze emporragende Gebäude Aufmerksamkeit auf sich – und Menschen explizit an. Das ausgedehnte Erdgeschoss nimmt einen neuen, weit größeren Supermarkt auf als zuvor, der fortan einen wichtigen Beitrag zur Stadtteilversorgung leistet. Die Sockelebene ist ebenso wie das Untergeschoss, in dem sich Lagerräume für den Supermarkt, Kellerräume und Fahrradstellplätze befinden, in Stahlbeton ausgeführt. Das erste Obergeschoss, das bereits komplett auf der Holztragstruktur beruht, dient dem Quartier in Form einer dreizügigen Kindertagesstätte. Den jungen Nutzerinnen und Nutzern bietet sich dabei auf Teilen des Supermarktdaches eine großzügige, begrünte Frei- und Spielfläche. Oberhalb der Kita türmen sich weitere sechs Geschosse mit insgesamt 30 Wohneinheiten. Diese sind überwiegend barrierefrei und mit unterschiedlichen Grundrissen konzipiert. Sie stehen nicht nur dem freien Markt zur Verfügung, sondern bieten auch geförderten Wohnraum
De buiten- en binnenoppervlakken zijn ook grotendeels bekleed met het natuurlijke materiaal hout. De buitenmuren zijn bekleed met verticaal uitgelijnd hout en de ramen zijn gemaakt van larikshout. Alleen aan één kant van het gebouw, waar de brandweer niet kan werken met de draaischijfladder, is de gevel bekleed met aluminium in dezelfde kleur.
Het gebouw heeft een hoge mate van prefabricage, wat het bouwproces op locatie sterk bevorderde en het minder afhankelijk maakte van het weer. De muren, inclusief de volledige gevelstructuur en isolatie, de ramen, de zonwering en het plaatwerk, werden in de montagehal gebouwd. De 3,5 ton zware elementen werden naar de bouwplaats vervoerd en in zeer korte tijd opgebouwd, waardoor een hele verdieping per week kon worden gebouwd.
De uitdagingen die de hoogte van het gebouw en het gebruikte bouwmateriaal met zich meebrachten, werden door alle bij de planning en de bouw betrokken groepen met een vastberaden inzet aangegaan. De opdrachtgever, architecten en het uitvoerende bedrijf stonden allemaal achter het speciale concept en konden de innovatieve houtconstructie uiteindelijk realiseren na intensieve coördinatieprocessen met de goedkeuringsinstanties, stedenbouw en brandweer.
Het ecologische uitgangspunt werd ook gediend door de gelijktijdige marktintroductie van een innovatief product: de Gutex Pyroresist houtvezelisolatieplaat, die zowel vlamvertragend als niet-schimmelwerend is, voorzag het standaardgebouw KfW Efficiëntiehuis 55 van een duurzame oplossing voor buitenisolatie. De thermische isolatie van de fabrikant Gutex uit het Zwarte Woud, die geschikt is voor gevels tot bouwklasse 5, vormt zo een aanvulling op het door en door innovatieve houtbouwproject. Diverse brandproeven bevestigden de geschiktheid van de ecologische houtvezelisolatie en namen de zorgen van de brandweer weg. Bovendien voorkomt een metalen rand op elke verdieping vlamoverslag.
Nadat hier aan de Else-Liefmann-Platz ruim tien jaar geleden de eerste Duitse hoogbouwrenovatie volgens de passiefhuisstandaard werd uitgevoerd, baant de 22 meter hoge Buggi 52 met zijn zeven verdiepingen van hout nu de weg voor ecologische, grondstofbesparende en klimaatvriendelijke architectuur.
